Bandeau
L’Essaillon
« Entre la Tourre et lou Crapoun,
I a moun païs, qu’ei Sederoun »
Alfred Bonnefoy-Debaïs

Etudier, préserver et faire connaître le Patrimoine Historique, Naturel et Culturel de Séderon et de sa Région

Lou Trepoun 17
Ramèu
Article mis en ligne le 27 septembre 2013
dernière modification le 13 décembre 2014

par ROSSIGNOL Jean-Baptiste

Dins lou tèms, tóuti lis an, pèr li Ramèu, i’avié à Soumèire uno fiero requisto ounte se ié troubavo de tout pèr fatura la terro. Despièi lou jouine e bèu chivau, que se pagavo de douge à trege cènt franc, enjusqu’à la plus marrido palo, n’i’avié pèr tóuti li chaland. Moun paire, i’a uno bono cinquanteno d’an d’acò, ié croumpè un chivau, qu’avié degu èstre baiard dins soun jouine tèms ; lou pague dous-cènt-cinquanto franc e lou batajè Ramèu.

Li coulas, li sufro, li fausso, li tra emai li palounié l’avien maca e pela pèr endré.

Après agué fa, proun guiardamen, lou Camin d’à pèd de Soumèire à Aigo-Morto, arrivè au mas de Rocalte ounte, pecaire, lou travai l’esperavo.

Rebalavo un pau li pèd. Au lindau de l’estable qu’avié un pan de aut, brounquè en intrant. Un cop dedins, Ramèu se viré d’un caire, de l’autre, regardé soun apaiage, la grùpi, lou rastelié forço courcoussouna e proun rousiga pèr si davancié, mai bèn garni.

S’avié pouscu parla, en vesènt lis arnés, lou coulas penja, de segur qu’aurie di : "Ié sian mai !... quouro vendra la retrèto ?..."

Li chivau parlon pas, mai éu leissavo à pensa. Lou lendeman fasié uno bello journado de printèms. Un cop arnesca, pèr sourti de l’estable, Ramèu se faguè proun tira pèr la brido, brounquè un cop de mai à la lindaniero, pièi regardè, davans, la carreto.

Se sentié, tenès, pas trop fièr... e se coumprenié bèn. L’asard avié vougu que toumbesse, un cop de mai, de segur, au mitan de gènt : qu’avien mai besoun de travai que de preguiero.

La coulour de soun péu, em’aquelo de sis arnés, fasien un mescladis autounau armounious...

Se leissè ana d’aise de-reculoun dins li bras, un pau brandant, de la carreto, pièi atala : fai tira Marius !

Li rodo ben greissado, mai proun deglesido cridavon en virant ; semblavo que disien : "Fiat voluntas tua" dins un founs de cri-cra, coume fan li sarraié de palun.

Ramèu avié un bon pas. Ounte que lou meteguèsson, à la charruio, au carré, fasié toujour sa piego sènso emboui.

Travaiejè pendènt quàuquis annado pièi, un matin, pousquè pas s’auboura soulet dins l’estable : fauguè que se ié meteguèsson à tres ome pèr l’ajuda. A parti d’aqui, fauguè faire parié chasco fes que se jassavo pèr dourmi.

Dins acò, quand èro sus si pato, carrejavo sa pastiero, proun pleno de rasin.

Dourmissié, d’ourdinàri, de dre, urousamen : penequejavo dins l’estable la tèsto basso, li cambo de davans escartado.

Moun plus gros soucit (alor qu’ère jouinet e que fuguère òublija, pièi, de me n’en servi pèr faire quauquis oubreto) èro de lou trouba alounga, estènt qu’èro pas un pichot afaire pèr ana cerca d’ajudo.

Un jour, paure Ramèu, lou trouberian alounga pèr de bon...

A passa tèms dempièi...

I’a un parèu de mes, ère carga de teni, à l’oustau, uno de mi pichòti filho, e, aquelo, me tirassavo pèr li braio en me disènt : "Pepet... apis... Pepet... apis..." Ço que voulié dire : " Vene, emé iéu, jouga sus lou tapis."

L’escoutère e, ’mé proun de peno, m’alounguère sus lou tapis, au sòu, pèr faire jouga ma feleno.

Quouro, après si jo d’enfantounet, la pichoto n’aguè proun, vouguère m’auboura... mai seguère forço entrepacha, en causo de mi raumatisme dins lis espalo.

Me fauguè, emé li pèd, tirassa uno cadiero, à drecho, pièi uno autro à gaucho, e pendènt que fasièi mis esfors pèr m’auboura, vesièi... vesièi Ramèu dins l’estable, au mas de Rocalte, en trin d’ensaja de s’auboura soulet davans un enfant que poudié pas l’ajuda.

J.-B. ROSSIGNOL [1]

Ais de Prouvènço,
Ramèu 1962.