Bandeau
L’Essaillon
« Entre la Tourre et lou Crapoun,
I a moun païs, qu’ei Sederoun »
Alfred Bonnefoy-Debaïs

Etudier, préserver et faire connaître le Patrimoine Historique, Naturel et Culturel de Séderon et de sa Région

La capello de San-Jan
Article mis en ligne le 2 janvier 2018
dernière modification le 8 mai 2018

par POGGIO André

Avès toutis entendu parla de la capello de Sant-Jan qu’es dins lou terraire de Banoun [1] e sus un coulet que raport d’aco, l’apèlon lou cap de Sant-Jan. Sabès peréu que se ié vai en pelerinage lou 24 juin ; mai ço que sabès belèu pas es qu’aquelo capello jamai an pouscu la teni sarraiado ; an bèu ié metre uno sarraio à double tour, emai uno clau furaiodo [2], es toujour dubèrto.
Or veici à causo d’aco, ço que s’es passa dins aquelo capello, un fèt que m’an counta à ieu, e que iéu vous baie coume me l’an baia.
Uno vièio femo d’Izoun, abihado encaro à l’antico : soulié plat, coutihoun court, grand fichet estendu sus li espalo e que fasié teni davans em’uno grosso espinglo jauno [3], em’un capèu d’anis [4] : avié estaca sa cabro à n’un dis aguilent que soun pas liuen de la capello de Sant-Jan, dou tèms qu’elo rabaiavo un fais de bos, pèr faire sa soupo lou souar.

Tout à n’un cop, quand se siguè un pau escartado, partiguè un gros loup que tirè dre sus la cabro. La pauro bereto, quand veguè aquèu loubatas, aguè’no pou terriblo e tirè talamens sus sa cordo que la caviho se derrabè e la cabro foutè lou camp à la travèsso, emè lou loubatas après.
Justamen anè passa vers la capello de Sant-Jan ; e, en vesènt la porto dubèrto, se ié fourrè dedins. Mai lou loup que la tenié de près la seguiguè ; e li vaqui, a travès la capello à courre tant que n’en podon derraba.
La cabro passo darrié l’autar e rebrousso en bas, dou tèms que lou loup ié passo perèu, e touti dous à grand cousso mai devès la porto.

Mai, en passant, la cordo rabaio la porto e sarro dedins moun loubatas, qu’ourlavo d’uno façoun à espouta li muraio eli-memo. « Oh, vai pos rena, mèstre loup ! ». La cabro tiravo tant que poudié e la caviho, que n’èro crouchetado en-dedins, riscavo pas de se derraba ;
Quand pamens la vièio femo aguè feni soun fais de bos, venguè vèire se sa cabro aviè pasturga. Mai siguè bèn nèco quand la veguè plus mounte l’avié estacado. Tout-à-n’un cop l’entendiguè brama devères la capello de Sant-Jan.

« Tè ! bereto ! Tè ». Sono que sounaras ! jamai la cabro venié.
Ié mountè alors pèr veire ço que la retenié, e la veguè que tiravo tant que poudié sènso pousqué se destaca. Alors, sèn mai de bestour, la vièio butè la porto ; mai lou loup qu’esperavo lou cop de tèms, se lanço en-avans passo entre li cambo de la vièio e l’emporto à travès lou bos, li gravias e li roucas.
Aquelo pauro diablo, pecaire ! en se vesent empourtado ansin sutilamen sèns aquè lou tèms de crida : « Ai ! » e escambarlado davans darriè sus aquèu loubatas, se crèi perdudo sèns ressourço. Quand, tout à-n’un cop soungié à soun espinglo jauno. La tirè de soun fichet, e amirant lou rode dou … tafanari dou loup, iè la plantè talamens fort que l’espinglo iè restè. Mai, sout la sutilita dou cop, lou loup ferniguè, s’esquichè, e leissè ma vièio drecho sus si cambo senso un pèu de mau… Vous laisse à pensa se siguè countento.

Mai s’empacho pas que s’èro estado uno autro femo jouino, o uno fiho e qu’aguèsse ges agu d’espinglo jauno, belèu sarié encaro escambarlado sus loup.

MEMI de TAUFAGNA